သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ပါ

ဒီပုိ႔စ္ေလးတင္လုိိ႔ ရိုင္းတယ္လုိ႔ မထင္ပါနဲ႔။ က်န္းမာေရးရွဴ႕ေထာင့္ကေနၾကည့္ေပးပါ။

သိသင့္သည္ဟုထင္ေသာ အမ်ိဳးသမီးေရာဂါတစ္ခု အေၾကာင္းတင္ျပပါမည္။ ေဆးပညာအားျဖင့္ CA Cervix သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာလို႔ေခၚပါတယ္

သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာသည္ အရြယ္ေရာက္ျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားတြင္   ျဖစ္ပြား ေသာေရာဂါတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ျပီးေတာ့  မျဖစ္ခင္က ၾကိဳတင္ကာကြယ္နိုင္ေသာေရာဂါ ျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္ပြားရျခင္းမွာ Human Papilloma Virus (HPV) ဟုေခၚေသာ virus တစ္မ်ိုးေၾကာင့္ျဖစ္ရျပီး ကူးစက္မႈ၏ ၇၀%သည္ ပိုးရွိသူအမိ်ုဳးသားမ်ားနွင့္ အတူေနမိမွဳေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အိမ္ေထာင္မ်ားသူမ်ား၊ မီးဖြားမွဳမ်ားသူမ်ား၊ အေပ်ာ္အပါးမ်ားသူမ်ာ၊ အေပ်ာ္အပါးမ်ားေသာအိမ္ေထာင္ဖက္ရွိသူအမိ်ဳးသမီးမ်ား နွင့္ ပဋိသေနၶတားရန္ အမိ်ဳးသား အကာအကြယ္မသံုးပဲ ေဆးစားသူမ်ား တို႔ မွာျဖစ္တတ္ပါတယ္။

ေမးခြန္းတစ္ခုေမးမယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံက အမိ်ဳးသမီး ဘယ္ႏွစ္ဦးက မိမိတို႔ရဲ႔ အမိ်ုဳးသားက သူ႔ဘ၀မွာမိမိသာလွ်င္ တစ္ဦးတည္းေသာ အေဖာ္ျဖစ္ပါတယ္လို႔အာမခံနိုင္တဲ့သူ ရွိသလဲ။ ဘယ္နွစ္ေယာက္ ကေကာ မိမိတို႔ လက္ထပ္မဲ့ အမိ်ဳးသားက အရင္ကဘာအေပ်ာ္အပါးမွ မလိုက္စားပါဘူး ဒီ ပိုးမရွိပါဘူးလို႔ အာမခံနိုင္သလဲ။ စာေရးသူ ကလဲ ေယာက္်ားတစ္ေယာက္ပါ။ ေယာက္်ားမေကာင္းေၾကာင္းေရးေနတာမဟုတ္ပါဘူး။ သိသင့္တယ္ထင္တာ ဆန္းစစ္သင့္တာေလးေတြကို ေထာက္ျပေနတာပါ။

ကဲ ဟုတ္ျပီ။ ဒါဆိုရင္ ဘယ္သူမဆုိ ဒီကင္ဆာေရာဂါ ေတာ့ျဖစ္ခ်င္ၾကမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒီကင္ဆာေရာဂါ ကဘယ္လိုျဖစ္တာလဲ ဆိုေတာ့ ပိုး၀င္သြားရင္ ဒီပိုးက အရမ္းေသးတယ္။ အဆ သိန္းသန္းမက ခ်ဲ႔ထားတဲ့ အနုၾကည့္မွန္ေျပာင္းနဲ႔မွ ျမင္ရမွာ။ သူက ဆဲလ္ထဲကို၀င္တယ္ ျပီးရင္ဆဲလ္ေတြက ပြားလာတယ္။ သားအိမ္ရဲ႔ ထိပ္၀မွာ မိႈပြင့္လိုကားကား အနာၾကီးျဖစ္လာတယ္။ ျပီးရင္ သားအိမ္ေတြေရာသားေမြးလမ္းေၾကာင္းကုိေရာ တစ္ကုိယ္လံုးကိုပါျပန္႔သြားတယ္။

ဘယ္လိုသိနုိင္မလဲ။ ဒီကင္ဆာျဖစ္ေတာ့မယ္ဆို၇င္ သူက အဆင့္ေလးေတြနဲ႔လာတယ္ေပါ့ေနာ္။ လကၡဏာေတြကေတာ့ ေသြးေတြဆင္းလာတယ္။ ပံုမွန္ဓမၼတာလာတာနဲ႔မွားတတ္တယ္။ သူကေတာ့ အၾကာၾကီးကိုဆက္ျဖစ္ေနတာ။ ျပီးေတာ့ သံ၀ါသျပဳျပီးေနာက္ေရာ ဆီးသြားတဲ႔အခါ အညစ္အေၾကးစြန္႔တဲ့အခါ မ်ိဳးေတြမွာ ဆက္တုိက္ဆိုသလိုေသြးေတြဆင္းလာတယ္ ျပီးေတာ့ သားေမြးလမ္းေၾကာင္းကေန ေသြးမွ်င္တန္းေလးေတြ နံတဲ႔အခၽြဲေတြပါ ဆင္းလာတတ္တယ္။ ျပီးရင္နာလာတယ္။ နာတဲ့အခါမွာလည္း ေယာနိ၀ကေန အေပၚကိုေဒါင္လိုက္ နာတာကျပန္႔တက္လာတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ခါးေအာက္ပိုင္းတစ္ခုလံုး နာလာတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဆီး ၀မ္းမထိန္းနိုင္ေတာ့တာေတြ နဲ႔ ဆီးအိတ္နဲ႔ အစာေဟာင္းအိမ္ေတြမွာပါ အနာေတြ ျဖစ္လာတယ္။ လူလည္းပိန္လာတယ္။ အနာေတြကေနပိုးေတြ၀င္လာျပီး ေသြးထဲမွာ အဆိပ္သင့္ျပီး ေရွာ့ရတတ္တယ္။ ပိုးေတြ၀င္လာတာဟာ ဆီးျပြန္ကိုေရာက္လာျပီး ေက်ာက္ကပ္ကိုပါပ်က္စီးနိုင္တယ္။

ဒါဆိုရင္ဘာလုပ္ၾကမလဲ။

ေရာဂါမျဖစ္ေအာင္ကာကြယ္လို႔ရတယ္။

ကိုယ့္ရဲ့ ကိုယ္ခံအားကိုျမင့္တင္နိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ေဆးထုိုးလို႔ရတယ္။ အဆင္ေျပတဲ႔သားဖြားမီးယပ္ဆရာမၾကီးတစ္ဦးထံမွာ သံုးၾကိမ္ထိုးရမယ္။ ပထမလထိုးျပီးရင္ ေနာက္တစ္လေနရင္တစ္ခါထိုးမယ္။ ေနာက္ေျခာက္လေနရင္ေနာက္ဆံုးအၾကိမ္ထိုးမယ္။ ကဒ္ျပားေလးေတြေပးတယ္။ ေနာက္ထပ္ထိုးရမဲ႔ ရက္ကိုေရးေပးထားတယ္။ မေပ်ာက္ေအာင္ေတာ့သိမ္းထား။ အဲသည္လိုထုိးျပီးျပီဆိုရင္ ရွစ္နွစ္အထိခံတယ္။ ဟုတ္ျပီ ဘယ္ေတာ့က စ ထိုးၾကမလဲ။ နုိင္ငံျခားမွာေတာ့ ၉နွစ္ကစျပီးထိုးၾကတယ္။ ဒီမွာကေတာ့ အဲဒီေလာက္မလိုေသးပါဘူး။ အပ်ိဳေဖာ္၀င္စေလာက္ကဆိုရပါတယ္

ေရာဂါရွိမရွိစစ္ၾကည့္လို႔ရတယ္။ မိ္န္းမကုိယ္ထဲကို ပစၥည္္းေလးထည့္ျပီး အသားစအေျဖထုတ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အိမ္ေထာင္မက်ေသးတဲ႔ အမ်ိဳးသမီးမ်ားက ေၾကာက္ၾကတယ္။ သူတုိ႔ခနၶာကိုယ္ထဲကိုပစၥည္းထည့္ျပီးယူ၇မွာ ကိုမၾကိဳက္ၾကဘူး။ တကယ္ေတာ့ သံုးႏွစ္တစ္ခါ ယူသင့္တယ္။ စစ္ၾကည့္သင့္တယ္။ ပိုး၀င္လာျပီဆိုရင္ေစာေစာစီးစီး သ္ိရင္တားလို႔ရေသးတယ္။ CIN 1,2,3ဆိုျပီးေတာ့အဆင့္သံုးဆင့္မွာ မွာ 1ဆို ကာကြယ္ေဆးေလာက္နဲ႔တားလို႔ရေသးတယ္။ ေနာက္ပိုင္းဆိုရင္ေတာ့ ကုရေတာ့မယ္။ ပိုး၀င္္္္္္္္္္္္္္္္္ျပီး လပိုင္းေလာက္ဆို ကာကြယ္ေဆးနဲ႔ရေသးတယ္။

ဘယ္လိုကုမလဲ။

ျဖစ္တဲ႔ေနရာေလးကိုလွီးထုတ္တယ္။ ဓာတ္ကင္တယ္။ ေဆးေကၽြးတယ္။ တစ္ခါတစ္ေလမွာျဖစ္တာ ၾကာသြားလို႔ အရမ္းဆိုးသြားရင္ေတာ့ သားအိမ္တစ္ခုလံုးထုတ္လိုက္ရတာတို႔ ေပါင္က အက်ိတ္ေတြကိုပါ လွီးထုတ္လိုက္ရတာတို႔ လုပ္ရတယ္။

ဘာေဆးေတြေပးလဲ။

ေပးတာကေတာ့ ထိုးေဆးေရာ ေသာက္ေဆးေရာေပါ့ အသံုးမ်ားတဲ႔ေဆးေတြကေတာ့ Cyclophosphamine ၁၀ရက္စာ(ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္အလိုက္ေသာက္သံုးရန္တြက္ခ်က္ရသည္) Lomustine ေန႔စဥ္ေသာက္သံုးရန္ (ခႏၶာကိုယ္အၾကီးအေသးအရြယ္အစားအလိုက္ တြက္ခ်က္ေသာက္သံုးရေသာေဆးျဖစ္သည္။)

လတ္တေလာဆိုးက်ိဳး-ပိ်ဳ႔၊အန္

ဘာေရာဂါေတြနဲ႔မွားတတ္သလဲ။

ဓမၼတာမမွန္တာ အထူးသျဖင့္ေသြးဆံုးကာနီး အမိ်ဴးသမီးေတြမွာနဲ႔ဆင္မွားတတ္တယ္။ သားအိမ္ထိပ္၀မွာ သံ၀ါသျပဳျပီးေနာက္တို႔ သားအိမ္အတြင္းမွာပဲေသြးဆင္းတာတို႔ျဖစ္ျပီး သားအိမ္ထိပ္၀မွာ အနာတရစုတ္ျပဲသြားတဲ့အခါ။ သားခဏခဏေလွ်ာတတ္တဲ့သူေတြမွာ ပိုး၀င္တာ။ ကာလသာေရာဂါမွာ ရတတ္တဲ႔အနာ။ တီဘီပိုးေၾကာင့့္ျဖစ္တဲ့အနာ။ အျခားေသာသားအိမ္ထိပ္၀မွ ေသြးယိုစိမ့္ေစသည့္အနာမ်ား။

ဒါဆိုဘယ္လိုသိနိုင္မလဲ။

အထက္မွာျပထားတဲ့ လကၡဏာ တစ္ခုခုေပၚလာတဲ့အခါ အခ်ိန္အခါမဟုတ္ဘဲ ေသြးဆင္းလာတာ ၀မ္းဗိုက္ေအာက္ပိုင္း ခ်က္ေအာက္တည့္တည့္ကနာလာတဲ့အခါ ကိုယ့္ကိုကိုယ္သံသယ ရွိတဲ့အခါ ultra-sound ရိုက္ၾကည့္လို႔ရပါတယ္။ ပိုေသခ်ာေအာင္ အသားစ အေျဖယူရပါမယ္။ မရွိေသးဘူးဆိုရင္ ကာကြယ္ေဆးသံုးခါထိုးျပီး ရွစ္နွစ္စိတ္ခ်လက္ခ်ေနလိုက္ပါ။ ရွိေနျပီဆိုရင္ ဘယ္အဆင့္ထိေရာက္ေနျပီလဲေမးပါ။ လံုး၀ေပ်ာက္ကင္းသည္ အထိကုသလိုက္ပါ။
ေဆး၀ါးမ်ားမွာေသာက္ေဆးမ်ားျဖစ္ေသာ္လည္း ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳး အလြန္မ်ားေသာေဆးမ်ား ျဖစ္သျဖင့္ ဆရာ၀န္၏ ညြန္ၾကားခ်က္ျဖင့္သာေသာက္သံုးရန္။

ေဆးပညာဂ်ာနယ္တစ္ခုမွ........