Steve Jobs ေၿပာခဲ့ေသာ မိန့္ခြန္း

ဖတ္ျဖစ္ေအာင္ ေတာ႔ ဖတ္ၾကည္႔ေစခ်င္တယ္။ တကယ္ကုိ တန္ဖုိးရွိပါတယ္။ အတုလည္းယူသင့္ပါတယ္။ 

ကမၻာ့အေကာင္းဆုံး တကၠသိုလ္ႀကီးတစ္ခုရဲ့ ဘြဲ႔ရ ေမာင္မယ္မ်ားကို ေတြ႔ဆုံ စကားေျပာခြင့္ ရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အင္မတန္ ဂုဏ္ယူမိေၾကာင္း ေျပာပါရေစ။ ကြၽန္ေတာ္ဟာ တကၠသိုလ္ဘြဲ႔ရ တစ္ေယာက္မဟုတ္ပါ။ အမွန္အတိုင္း ေျပာရရင္ ဘြဲ႕ႏွင္းသဘင္ အခမ္းအနားဆိုတာ ဒီေန႔မွ တက္ဖူးတာပါ။ ဒီ ဘြဲ႕ႏွင္းသဘင္ အခမ္းအနားမွာ ကြၽန္ေတာ့္ဘဝ ဇာတ္လမ္းေလး သုံးပုဒ္ ေျပာပါရေစ။ မိန္႔ခြန္း အရွည္ႀကီး မဟုတ္ပါ။ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ အေၾကာင္းအရာေတြ မဟုတ္ပါ။ ဇာတ္လမ္းသုံးပုဒ္ ထဲပါ။

ပထမဆုံး ဇာတ္လမ္းကေတာ့ ဆက္စပ္ပုံေဖာ္ျခင္း အေၾကာင္းပါ။ ကြၽန္ေတာ္ Reed College မွာ ေျခာက္လပဲ တက္ၿပီး ေက်ာင္းထြက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းက မခြါႏိုင္ေသးပဲ ေနာက္ ၁၈ လေလာက္ အတန္းေတြ ဆက္တက္ခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ဘာေၾကာင့္ ေက်ာင္းထြက္ခဲ့ရတယ္ ထင္ပါသလဲ။

ဒီ ဇာတ္လမ္းက ကြၽန္ေတာ္ မေမြးခင္ အခ်ိန္ကစၿပီး ေျပာျပရမွာပါ။ ကြၽန္ေတာ့္ကို ကိုယ္ဝန္ ရွိတဲ့ အခ်ိန္မွာ အေမဟာ အိမ္ေထာင္ မရွိေသးတဲ့ ဘြဲ႔လြန္ေက်ာင္းသူ တစ္ေယာက္ပါ။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း ကြၽန္ေတာ့ကို ေမြးစားဖို႔ ေပးလိုက္မယ္လို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့ကို ေမြးစားမဲ့ မိဘမ်ားဟာ ဘြဲ႔ရပညာတတ္ေတြသာ ျဖစ္သင့္တယ္လို႔ အေမ့ စိတ္ထဲမွာ အႀကီးအက်ယ္ စြဲေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ဥပေဒပညာရွင္ တစ္ေယာက္နဲ႔ သူ႔ဇနီးတို႔က ကြၽန္ေတာ့ကို ေမြးၿပီးၿပီးခ်င္း လႊဲယူလိုက္ဖို႔ ႀကိဳတင္ စီစဥ္ထားခဲ့ပါတယ္။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္ကို "အူဝဲ"ဆိုၿပီး ေမြးလိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ သူတို႔က မိန္းကေလးမွ လိုခ်င္ပါတယ္လို႔ စိတ္ေျပာင္း သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ အခ်ိန္မေတာ္ ညႀကီး သန္းေခါင္မွာ ေမြးစား မိဘေလာင္း တန္းစီစာရင္းထဲက ကြၽန္ေတာ့မိဘမ်ားကို ဖုံးဆက္ခဲ့ပါတယ္။

"ဒီမွာ မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ေယာက်္ားေလး တစ္ေယာက္ ရထားတယ္။ ယူမလား…" တဲ့။ မိဘမ်ားကလဲ "သိပ္ယူတာေပါ့…" တဲ့။ အဲဒီလို ေပးလိုက္ၿပီးမွ ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ အေမဟာ ဘြဲ႔ရပညာ တတ္မဟုတ္တာ၊ ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ အေဖဟာလဲ အထက္တန္းေက်ာင္းေတာင္မွ မေအာင္တာကို ကြၽန္ေတာ့ ေမြးမိခင္က သိသြားတာပါ။ ေမြးမိခင္ဟာ ေမြးစားစာခ်ဳပ္မွာ သေဘာတူေၾကာင္း လက္မွတ္ထိုးမေပးခဲ့ပါဘူး။ ေနာင္လေပါင္း အေတာ္ၾကာၿပီး ကြၽန္ေတာ့္ရဲ့ မိဘေတြက ကြၽန္ေတာ့ကို "တကၠသိုလ္ ထားေပးပါ့မယ္…" လို႔ ကတိေပးမွ ေမြးမိခင္က စိတ္ေလ်ာ့ၿပီး လက္မွတ္ထိုးေပးခဲ့တာပါ။

ေနာက္ ၁၇ ႏွစ္ အၾကာမွာေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္ဟာ အဆင္အျခင္ ကင္းမဲ့စြာနဲ႔ Stanford တကၠသိုလ္နီးပါး စားရိတ္ႀကီးတဲ့ တကၠသိုလ္ကို ေ႐ြးခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ တတၠသိုလ္ပညာေရးအတြက္ အေျခခံလူတန္းစား မိဘမ်ားရဲ့ စုေငြေတြ အားလုံးကို ကြၽန္ေတာ္သုံးမိရက္သား ျဖစ္သြားပါတယ္။ ေနာက္ေျခာက္လ အၾကာမွာေတာ့ ဒီပညာ ေရးဟာ တကယ္ေပးရတာနဲ႔ တန္တယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ္ မထင္ေတာ့ပါဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္က ကြၽန္ေတာ့မွာ ဘဝရည္ မွန္းခ်က္ဆိုတာ မ႐ွိခဲ့ပါဘူး။ တတၠသိုလ္ပညာေရးကေနၿပီး ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ ဘဝရည္မွန္းခ်က္ကို ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး အေျဖထုတ္ေပးႏိုင္မယ္ ဆိုတာလဲ စဥ္းစားလို႔ မရခဲ့ပါ။ ဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ဟာ မိဘေတြရဲ့ တစ္သက္စာစုေငြကို တကၠသိုလ္မွာလာၿပီး ၿဖဳံးေနတာပါဘဲ။

ဒါနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္လဲ တကၠသိုလ္ကထြက္ဖို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ အခ်ိန္က်ရင္အားလုံး အဆင္ေျပ သြားမွာပါလို႔ မ်က္စိစုံမွိတ္ၿပီး လုပ္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ ေၾကာက္ေၾကာက္နဲ႔ လုပ္ခဲ့တာပါ။ ခု ျပန္စဥ္းစား ၾကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ဟာ ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ အေကာင္းဆုံး ဆုံးျဖတ္ခ်က္ တစ္ခုပါ။ ေက်ာင္းက ထြက္လိုက္တာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္းဘဲ မတက္ခ်င္ဘဲ တက္ေနရတဲ့ အတန္းေတြကို တက္စရာ မလိုေတာ့တာေၾကာင့္ တက္ခ်င္ စရာေကာင္းတဲ့ အတန္းေတြထဲမွာ ဝင္ထိုင္ ေက်ာင္းသား လုပ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီဇာတ္လမ္းမွာ ကဗ်ာမဆန္တာ ေတြလဲပါပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့မွာ ေနစရာ အခန္းမရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္ သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ့အခန္း ၾကမ္းျပင္ေပၚမွာ အိပ္ခဲ့ရပါတယ္။ Coke ပုလင္းေတြကို လိုက္စုၿပီး ျပန္အပ္လို႔ရတဲ့ တစ္ပုလင္း ၅ ဆင့္ဆိုတဲ့ ပိုက္ဆံနဲ႔ ဗိုက္ျဖည့္ရပါတယ္။ တနဂၤေႏြေန႔ ညတိုင္း ခုႏွစ္မိုင္ လမ္းေလွ်ာက္ၿပီး Hare Krishna ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္းမွာ ထမင္းတနပ္ အဝ သြားစားရပါတယ္။ စားလို႔ အင္မတန္ေကာင္းပါတယ္။ စူးစမ္းလိုစိတ္ ေနာက္လိုက္ရင္း၊ စိတ္ထဲမွာ ေပၚလာတာေတြကို လိုက္လုပ္ရင္း ႀကဳံႀကိဳက္ခဲ့တာ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေနာက္ပိုင္းမွာ အဖိုးမျဖတ္ ႏိုင္တဲ့ အေတြ႔အႀကဳံေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဥပမာေလးတစ္ခု ေပးပါရေစ။

အဲဒီ အခ်ိန္က Reed College မွာရွိတဲ့ စာလုံးအလွေရးနည္း သင္တန္းဟာ တစ္ႏိုင္ငံလုံးမွာ အေကာင္းဆုံး သင္တန္းပါ။ တကၠသိုလ္နယ္ေျမ တစ္ခုလုံးမွာ ရွိသမွ် ပိုစတာေတြ၊ စာတန္းေတြ၊ နာမည္ေတြဟာ အင္မတန္လွပတဲ့ လက္ေရးစာလုံးေတြနဲ႔ ခ်ယ္သထားပါတယ္။ ေက်ာင္းက ထြက္လိုက္ၿပီ ဆိုေတာ့ ပံုမွန္သင္တန္းေတြ တက္စရာ မလိုေတာ့တဲ့ ကြၽန္ေတာ္ဟာ စာလုံး အလွ ေရးနည္း သင္တန္းကို ဝင္တက္ၿပီး အတတ္သင္ခဲ့ပါတယ္။ စာလုံးပုံစံေတြထဲမွာ Serif စာလုံးပုံ၊ San Serif စာလုံးပုံေတြ အေၾကာင္းကို သင္ယူခဲ့ပါတယ္။ စာလုံးတစ္လုံးနဲ႔ တစ္လုံးၾကားမွာ ဘယ္လို အနီး အေဝးျခားတယ္ဆိုတာ ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ စာလုံးေရးနည္း ပညာရဲ့ နက္႐ိႈင္းမႈကို ေတြ႕ရွိခဲ့ပါတယ္။

ဒီပညာရပ္ဟာ အင္မတန္လွပတဲ့၊ သမိုင္းဝင္တဲ့၊ အႏုပညာေျမာက္ၿပီး၊ သိဎၸံနည္းနဲ႔ စူးစမ္းလို႔ မရတဲ့ ပညာပါ။ ဒီပညာရပ္က ကြၽန္ေတာ့ကို ၫိႈ႕ယူ ဖမ္းစားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေတြကို ကြၽန္ေတာ့္ဘဝမွာ ဘယ္လို လက္ေတြ႕ အသုံးဝင္မလဲဆိုတာကိုေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ မထားခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေနာင္ ၁၀ ႏွစ္ အၾကာမွာ ပထမဆုံး Macintosh ကြန္ပ်ဳတာကို ဒီဇိုင္းဆြဲတဲ့ အခါမွာေတာ့ ဒီပညာရပ္ကို ျပန္လည္ၿပီး သတိရလာခဲ့ပါတယ္။ ဒီပညာရပ္ကို အစြမ္းကုန္သုံးျပီး Mac ကို ဒီဇိုင္းလုပ္ခဲ့တာပါ။ Mac ဟာ ကမၻာ့ပထမဦးဆုံး စာလုံးအလွေတြ သုံးတဲ့ PC ကြန္ပ်ဳတာပါ။ တကၠသိုလ္က ဒီသင္တန္းကိုသာ ကြၽန္ေတာ္ မတက္ခဲ့ရင္ Macintosh ကြန္ပ်ဳတာ မွာ အင္မတန္ ေသသပ္ၿပီး အစိပ္အက်ဲ အခ်ိဳးက် လွပတဲ့ စာလုံးေတြ ထည့္ေပးႏိုင္ခဲ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ Windows ဆိုတာကလဲ Mac က စာလုံးေတြကိုဘဲ ကူးခ်ထားတာဆိုေတာ့ PC ေတြေပၚမွာ စာလုံးအလွ ေပၚထြက္ခဲ့မွာ မဟုတ္ဘူး လို႔ေတာင္ ေျပာေကာင္း ေျပာႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

ကြၽန္ေတာ္ ေက်ာင္းမထြက္ခဲ့ရင္ စာလုံးအလွသင္တန္းကို တက္ခဲ့မွာ မဟုတ္ပါ။ ဒီသင္တန္းကို ကြၽန္ေတာ္ မတက္ခဲ့ရင္ PC ေတြေပၚမွာ စာလုံးလွလွ ေလးေတြ ရွိေကာင္းမွ ရွိမွာပါ။ မွန္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တကၠသိုလ္ တက္ေနစဥ္အခါကေတာ့ အနာဂါတ္ကို ႀကိဳျမင္ၿပီး ဒီအက်ိဳး အေၾကာင္းေတြကို ဆက္စပ္ ပုံေဖာ္ၾကည့္ဖို႔ဆိုတာ ဘယ္ျဖစ္ႏိုင္ပါ့မလဲ။ ေနာင္ ၁၀ ႏွစ္ၾကာအၿပီး အတိတ္ကို ျပန္ၾကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ ဒီဆက္စပ္မႈေတြကို ရွင္းရွင္းႀကီး ေတြ႔ေနရပါတယ္။

ထပ္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေ႐ွ႕အနာဂါတ္မွာ ဘာေတြ ဘယ္လို ဆက္စပ္ပုံေပၚလာမယ္ဆိုတာကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ မျမင္ႏိုင္ပါ။ ေနာက္ျပန္ ၾကည့္မွသာ ဆက္စပ္မႈေတြကို ေတြ႔ႏိုင္တာပါ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဘြဲ႕ရ ေမာင္မယ္တို႔ေတြဟာလဲ အနာဂါတ္မွာ ျဖစ္ရပ္ေတြ ဆက္စပ္ၿပီး ပုံေပၚလာလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ ထားရပါလိမ့္မယ္။ ဘြဲ႕ရ ေမာင္မယ္တို႔တေတြဟာ မိမိရဲ့ ရင္တြင္း ခံစားခ်က္ကို ယံုၾကည္မႈရွိပါ။ ကံစီမံ တယ္ဆိုတာ ယံုပါ။ ကံ၏ အက်ိဳးဆိုတာ ယံုပါ။ တစ္ခုခုကိုေတာ့ ယံုပါ။ ဒီ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္ ေဂ်ာက္က်ခဲ့ရတယ္ဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွ မရွိခဲ့ပါ။ ကြၽန္ေတာ့ဘဝကို အႀကီးအက်ယ္ ေျပာင္းလဲေစခဲ့တာ ဒီ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ပါဘဲ။

ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ ဒုတိယ ဇာတ္လမ္းကေတာ့ အခ်စ္နဲ႔ အ႐ံႈး အေၾကာင္းပါ။ ကြၽန္ေတာ္ ကံေကာင္းခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ တကယ္ စြဲစြဲလမ္းလမ္း ခ်စ္ခင္မိတဲ့ အလုပ္ဟာ ဘာလဲဆိုတာ အသက္ငယ္ငယ္မွာ ရွာေဖြ ေတြ႕ရွိခဲ့တာပါ။ ကြၽန္ေတာ့ မိဘေတြရဲ့ ကားဂိုေဒါင္ထဲမွာ Apple ကို Woz နဲ႔အတူ စတင္ တည္ေထာင္စဥ္က ကြၽန္ေတာ္ အသက္ ၂၀ ဘဲရွိပါေသးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ၂ ေယာက္ တကယ္ အလုပ္ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတာပါ။ Apple ဟာ ၁၀ႏွစ္ အတြင္းမွာ ကားဂိုေဒါင္ထဲက ကြၽန္ေတာ္တို႔ ၂ ေယာက္ကေနၿပီး ေဒၚလာ သန္း ၂ ေထာင္တန္ ဝန္ထမ္း ၄ ေထာင္ရွိတဲ့ ကုမၸဏီႀကီး ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ရဲ့ အေကာင္းဆုံး တီထြင္မႈျဖစ္တဲ့ Macintosh ကို ေစ်းကြက္တင္ၿပီး တစ္ႏွစ္ေလာက္ ကြၽန္ေတာ္လဲ အသက္ ၃၀ ျပည့္ၿပီးခါစေလးပါ။ အဲဒီမွာ– ကြၽန္ေတာ္ အလုပ္က အထုတ္ခံရပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္ တည္ေထာင္ခဲ့တဲ့ ကုမၸဏီကေန ဘယ္လို လုပ္ၿပီး အထုတ္ခံ ရႏိုင္ပါ့မလဲ။ အဲ– ဇာတ္လမ္း ကေတာ့ ဒီလိုပါ။

Apple ကုမၸဏီႀကီး ပြါးလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္က အင္မတန္ေတာ္တယ္လို႔ ထင္ခဲ့တဲ့ လူတစ္ေယာက္ကို ကြၽန္ေတာ္နဲ႔အတူ ကုမၸဏီမွာ စီမံခန္႔ခြဲဖို႔ အလုပ္ ခန္႔ခဲ့ၾကပါတယ္။ ပထမ တစ္ႏွစ္ေလာက္ကေတာ့ အေတာ္ေလး အဆင္ေျပပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တေျဖးေျဖးနဲ႔ အနာဂါတ္ အလား အလာေတြကို အျမင္ မတူတာေတြ ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ အႀကီးအက်ယ္ ကေတာက္ ကဆ ျဖစ္တဲ့ အထိပါဘဲ။ ဒီ ကေတာက္ကဆ ျဖစ္တဲ့အခါမွာ ဒါ႐ိုက္တာအဖြဲ႕က သူ႔ဖက္က ရပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ အသက္ ၃၀ မွာ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္သြားပါတယ္။ တကဲ့ကို ဟိုးေလးတေက်ာ္ျဖစ္ၿပီး အလုပ္ထုတ္ ခံရတာပါ။ ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ ဘဝတစ္ခုလုံးကို ပုံၿပီး စိုက္လိုက္မတ္တပ္ လုပ္ခဲ့တဲ့ အရာႀကီးကို ဆုံး႐ႈံးခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ ကြၽန္ေတာ့အတြက္ အင္မတန္ တုန္လႈပ္စရာ၊ ေၾကကြဲစရာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

လေပါင္း အေတာ္ၾကာ တကဲ့ကို ဘာလုပ္လို႔ လုပ္ရမွန္းမသိေအာင္ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ တီထြင္သူ လုပ္ငန္းရွင္ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းႀကီးမ်ား အေပၚမွာ ကြၽန္ေတာ္ တာဝန္မေက်ဘူးလို႔လဲ ခံစားခဲ့ရပါတယ္။ သူတို႔က လက္ဆင့္ကမ္း ေပးခဲ့တဲ့ တာဝန္ကို ေပါ့ေလ်ာ့မိတဲ့၊ လက္ဆင့္ကမ္း ေျပးပြဲမွာ တုတ္တိုင္ ျပဳတ္က် ခဲ့တဲ့သူလို ခံစားရတာပါ။ ကြၽန္ေတာ္ David Packard နဲ႔ Bob Noyce တို႔ကို သြားေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကြၽန္ေတာ့္ေၾကာင့္ ျပႆနာ အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ခဲ့တာကို ႀကိဳးစားၿပီး ေတာင္းပန္ခဲ့ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့ က်ဆုံးခန္းဟာ ဟိုးေလးတစ္ေက်ာ္ ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ Silicon Valley ကေနၿပီး အ႐ႈံးေပး ထြက္ေျပးသြားဖို႔အထိေတာင္ ကြၽန္ေတာ္ စဥ္းစားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ကို ကြၽန္ေတာ္ တေျဖးေျဖးနဲ႔ သတိ ျပဳမိလာပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္လုပ္ခဲ့တဲ့ အလုပ္ကို ကြၽန္ေတာ္ ခ်စ္ခင္ဆဲ၊ စြဲလမ္းဆဲ ဆိုတာပါဘဲ။ Apple မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ကေမာက္ကမ ျဖစ္ရပ္ေတြဟာ ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ အလုပ္အေပၚ စြဲလမ္းမႈ အေပၚမွာ အရာမထင္ခဲ့ပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ့္ကို ကန္ထုတ္တာ ခံရေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ခ်စ္ခင္ စြဲလမ္းလွ်က္ပါ။ ဒါေၾကာင့္လဲ ကြၽန္ေတာ္ တစ္ကေန ျပန္စဖို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။

Apple ကေနၿပီး အလုပ္ျဖဳတ္ခံရတာဟာ ကြၽန္ေတာ့္ ဘဝတစ္ေလွ်ာက္လုံး ျဖစ္ႏိုင္ခဲ့သမွ်ထဲမွာ အေကာင္းဆုံး အျဖစ္ပါ။ အဲဒီ အခ်ိန္ကေတာ့ ဒီလို မေတြးခဲ့မိပါဘူး။ ေအာင္ျမင္မႈဆိုတဲ့ ဝန္ထုပ္ ဝန္ပိုးႀကီးကို ေပါ့ေပါ့ပါးပါး လူသစ္တစ္ခါ ျပန္ျဖစ္ရတယ္ ဆိုတာနဲ႔ လဲလိုက္ရတာပါ။ အရာရာတိုင္းမွာ မေသခ်ာမႈေတြ ခ်ည္းပါဘဲ။ ဒီျဖစ္ရပ္ကဘဲ ကြၽန္ေတာ့ကို အေႏွာင္အဖြဲ႕ေတြက ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးၿပီး ကြၽန္ေတာ့ဘဝရဲ့ ဖန္တီးမႈအား အေကာင္းဆုံးကာလကို စတင္ေစခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ ၅ ႏွစ္ အတြင္းမွာေတာ့ NeXT ဆိုတဲ့ ကုမၸဏီကို ကြၽန္ေတာ္ တည္ေထာင္ပါတယ္။ Pixar ဆိုတဲ့ ကုမၸဏီကို ကြၽန္ေတာ္ တည္ေထာင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အင္မတန္ ျပည္႔ဝတဲ့ အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္နဲ႔ ေမတၱာမွ်ၿပီး ကြၽန္ေတာ္ အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ Pixar ကေတာ့ ကမၻာ့ပထမဆုံး ကြန္ပ်ဳတာ ကာတြန္းကားကို ဖန္တီး ထုတ္လုပ္ခဲ့တာပါ။ ခုခ်ိန္မွာေတာ့ Pixar ဟာ ကမၻာ့ အေအာင္ျမင္ဆုံး ကာတြန္း႐ုပ္ရွင္ စတူဒီယို ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ေျပာစမွတ္ျပဳစရာ အလွည့္အေျပာင္းမွာ Apple က ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ NeXT ကုမၸဏီကို ဝယ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ Apple ကို ျပန္ေရာက္သြားပါတယ္။ NeXT မွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ စတင္ခဲ့တဲ့ နည္းပညာဟာ Apple ျပန္လည္ ဆန္းသစ္ျခင္းရဲ့ ဗဟိုခ်က္မွာ ရွိပါတယ္။ Laurene နဲ႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ အင္မတန္ ေပ်ာ္စရာေကာင္းတဲ့ မိသားစုေလးတခု ျဖစ္လာပါတယ္။

ကြၽန္ေတာ္သာ Apple က အလုပ္ထုတ္ မခံခဲ့ရရင္ ဒါေတြတစ္ခုမွ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္တာ အေတာ္ ေသခ်ာပါတယ္။ အလုပ္ထုတ္ခံရျခင္းဟာ အင္မတန္အဝင္ဆိုးတဲ့ ေဆးခါးႀကီးပါ။ ဒါေပမဲ့ လူနာကို ၾကည့္ရတာလဲ ဒီလိုေဆးမ်ိဳး လိုေနပံုပါဘဲ။ တစ္ခါတစ္ေလေတာ့လဲ ဘဝမွာ ေခါင္းကို အုတ္ခဲနဲ႔ ထုသလို ခံရတာမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ မိမိ ယံုၾကည္ရာကို မစြန္႔လႊတ္ပါနဲ႔။ ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ ဘဝ တစ္ေလွ်ာတ္ လုံးမွာ အရာရာကို ျဖတ္ေက်ာ္ဖို႔ ခြန္အားေပး ေနခဲ့တာဟာ ကြၽန္ေတာ့အလုပ္ကို ကြၽန္ေတာ္ ခ်စ္ခင္ စြဲလမ္းမႈဘဲလို႔ ကြၽန္ေတာ္ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဘြဲ႔ရ ေမာင္မယ္တို႔လဲ ကိုယ့္ရဲ့ အခ်စ္စစ္ အခ်စ္မွန္ကို ေတြ႔ေအာင္ရွာပါ။ ဒီအဆိုဟာ ေမာင္မယ္တို႔ရဲ့ ခ်စ္သူရည္းစား ရွာဖို႔နဲ႔ ဆိုင္သလို အလုပ္ရွာဖို႔နဲ႔လဲ သက္ဆိုင္ပါတယ္။

ခုခ်ိန္ထိ မေတြ႔ေသးဘူး ဆိုရင္လဲ ေတြ႔တဲ့အထိ ဆက္႐ွာပါ။ ရရာနဲ႔ မေက်နပ္ၾကပါနဲ႔။ ႏွလုံးသားေရးရာ ကိစၥဆိုေတာ့ ေတြ႔ၿပီလား၊ မေတြ႔ေသးဘူးလား ဆိုတာကို ကိုယ့္ဟာကိုယ္ သိလာပါလိမ့္မယ္။ ၿပီးေတာ့ ဘဝအေဖာ္မြန္ေတြရဲ့ သဘာဝအတိုင္း ႏွစ္ၾကာေလ ပိုၿပီးခိုင္ၿမဲလာေလေလ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေမာင္မယ္တို႔ အခ်စ္စစ္ အခ်စ္မွန္ကို ေတြ႔ေအာင္ရွာၾကပါ။ ရရာေလးနဲ႔ မေရာင့္ရဲလိုက္ ၾကပါနဲ႔။

ကြၽန္ေတာ့္ရဲ့ တတိယ ဇာတ္လမ္းကေတာ့ ေသျခင္းတရား အေၾကာင္းပါ။ ကြၽန္ေတာ္ အသက္ ၁၇ ႏွစ္မွာ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္ စာသားတစ္ခု ဖတ္ခဲ့ရပါတယ္။ မွတ္မိသေလာက္ ဆိုရင္ေတာ့ "ေန႔တိုင္းကို သင့္ဘဝရဲ့ ေနာက္ဆုံးေန႔အျဖစ္ ေနထိုင္ခဲ့ရင္ တေန႔မွာေတာ့ အဲဒီအတိုင္း ျဖစ္လာဖို႔ ေသခ်ာပါတယ္…" တဲ့။ ဒီစာသားက ကြၽန္ေတာ့စိတ္ မွာထင္ဟပ္ သြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ ကစၿပီး ေနာက္ ၃၃ ႏွစ္လုံး မနက္ အိပ္ရာထမွာ မွန္ကို ၾကည့္ၿပီး ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ေမးခဲ့ပါတယ္။" ဒီေန႔သာ ငါ့ဘဝရဲ့ ေနာက္ဆုံးေန႔ဆိုရင္ ဒီေန႔ လုပ္မဲ့အလုပ္ေတြကို ငါ လုပ္ခ်င္ပါ့မလား…" ေမးခြန္းရဲ့ အေျဖဟာ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆက္တိုက္ "မလုပ္ခ်င္ဘူး" ျဖစ္ေနၿပီ ဆိုရင္ေတာ့ အေျပာင္းအလဲ တစ္ခုခုလုပ္ဖို႔ လိုေနၿပီလို႔ ကြၽန္ေတာ္ သိလိုက္ပါ တယ္။

ဘဝအတြက္ အလြန္အေရးပါတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ခ်ရာမွာ အေရးႀကီးဆုံး အေထာက္အပံ့ ကိရိယာအျဖစ္ ကြၽန္ေတာ္ ေတြ႔ရွိခဲ့တာကေတာ့ ေသျခင္းတရားဟာ လက္တကမ္းမွာဘဲ ရွိတယ္လို႔ သတိခ်ပ္ျခင္းပါ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အေရးမပါတဲ့ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြ၊ ဂုဏ္မာနေတြ၊ အရွက္ကြဲမွာ ဒါမွမဟုတ္ ရွုံးနိမ့္မွာကို ေၾကာက္တဲ့စိတ္ေတြ ဒါေတြ အားလုံးနီးပါးဟာ ေသျခင္းတရား ဆိုတာနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေတြ႔လိုက္ရင္ အလိုလို ေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီး တကယ့္ကို အေရးႀကီးတဲ့ အရာေတြသာ က်န္ရစ္ခဲ့ပါတယ္။ မင္းမွာ လက္လႊတ္ ဆုံးရွုံးစရာ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြရွိတယ္ဆိုတဲ့ အေတြးေထာင္ေခ်ာက္ကို ေရွာင္လႊဲဖို႔ နည္းလမ္းေတြထဲမွာ ကြၽန္ေတာ္သိတဲ့ အေကာင္းဆုံး နည္းကေတာ့ မင္းဟာ ေသရေတာ့မွာ ဘဲလို႔ သတိခ်ပ္ျခင္းပါ ။ မင္းဟာ ဗလာထီးထီး ကိုယ္ခ်ည္း ျဖစ္သြားပါၿပီ။ အဲဒီေတာ့ ကိုယ့္ႏွလုံးသားရဲ့ ေခၚရာ ေနာက္ကို မလိုက္ဘဲေနဖို႔ရာ အေၾကာင္းမရွိေတာ့ပါ။

လြန္ခဲ့တဲ့ တစ္ႏွစ္ေလာက္က ကြၽန္ေတာ့မွာ ကင္ဆာေရာဂါရွိတယ္လို႔ ေတြ႔ရွိခဲ့ပါတယ္။ မနက္ ၇ နာရီ ခြဲမွာ ေဆးဓာတ္မွန္ ႐ိုက္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ သရက္႐ြက္ (Pancreas) မွာ အႀကိတ္ရွိတာ ဓာတ္မွန္မွာ ထင္းထင္းႀကီး ေပၚေနပါတယ္။ သရက္႐ြက္ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာေတာင္မွ ကြၽန္ေတာ္ မသိခဲ့ပါ။ ဒီလို ကင္ဆာမ်ိဳးဟာ ကုစရာ ေဆးမရွိတဲ့ ကင္ဆာမ်ိဳးျဖစ္ဖို႔ အေတာ္ေသခ်ာတယ္လို႔ ကြၽန္ေတာ့ကို ဆရာဝန္ႀကီးေတြက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေနာက္ ၃ လ ကေန ၆ လ အထိဘဲ ေနရဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါလို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာအဓိပၸါယ္လဲဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ ကေလးေတြကို ေနာင္ ၁၀ ႏွစ္ အတြင္းမွာ ေျပာျပဖို႔ စဥ္းစားထားသမွ်ကို ေနာင္လ အနည္းငယ္ အတြင္းမွာ အကုန္အစင္ ေျပာဖို႔ ႀကိဳးစားပါဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ပါဘဲ။ က်န္ရစ္သူ မိသားစု ဒုကၡမမ်ားရေလေအာင္ ရွိသမွ် ကိစၥေတြ အားလုံးကို လက္စသိမ္းပါဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ပါ။ သြားေတာ့မယ္လို႔ ႏႈတ္ဆက္ေတာ့ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ပါ။

တစ္ေန႔လုံး ဒီကင္ဆာ အေၾကာင္းကဘဲ ကြၽန္ေတာ့ကို လႊမ္းမိုးထားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေန႔ ညေနမွာေတာ့ အသားစ ထုတ္ၿပီး ေဆးစစ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ခႏၲာကိုယ္ အတြင္းပိုင္းၾကည့္ ကရိယာကို ကြၽန္ေတာ့္ လည္ေခ်ာင္း ထဲကတစ္ဆင့္ အစာအိမ္ကို ျဖတ္ၿပီး အူသိမ္ထဲကို ေရာက္ေအာင္ ထည့္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ သရက္႐ြက္ကို အပ္နဲ႔ စိုက္ၿပီး အသားစ အနည္းငယ္္ကို ထုတ္ယူပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္က ေမ့ေဆးနဲ႔ ေမ်ာေနခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အတူရွိေနတဲ့ ဇနီးက ျပန္ေျပာခဲ့ တာက ဒီအသားစကို အဏုွၾကည့္ မွန္ဘီလူးေအာက္မွာ ၾကည့္ခဲ့တဲ့ ဆရာဝန္ႀကီးေတြ "ေဟးကနဲ…" ထၿပီး ေအာ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ ကင္ဆာဟာ အင္မတန္မွ ရွားပါးတဲ့ ခြဲစိတ္ၿပီး ကုသလို႕ရတဲ့ သရက္႐ြက္ကင္ဆာမ်ိဳး ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ ကြၽန္ေတာ္ ခြဲစိတ္ ကုသခံခဲ့ရပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ အခု ေနေကာင္းပါၿပီ။

ဒါဟာ ကြၽန္ေတာ့အဖို႔ ေသျခင္းတရားနဲ႔ အနီးကပ္ဆုံး ရင္ဆိုင္ျဖစ္ခဲ့ျခင္းပါဘဲ။ ေနာင္ ၁၀ ႏွစ္၊ အႏွစ္ ၂၀ အတြင္းမွာလဲ ဒီထက္ပိုၿပီး နီးနီးစပ္စပ္ မေတြ႕ႀကဳံရေတာ့ဘူးလို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဒီျဖစ္ရပ္ကို ကိုယ္ေတြ႔ႀကဳံရတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဘြဲ႔ရေမာင္မယ္တို႔ကို ေသျခင္းတရားအေၾကာင္း ေျပာျပရာမွာ သုံးျဖစ္႐ုံ ဉာဏ္သိ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ထက္ နဲနဲပိုၿပီး ေသေသခ်ာခ်ာ ကြၽန္ေတာ္ ေျပာႏိုင္ပါၿပီ။

ဘယ္သူမွ မေသခ်င္ပါဘူး။ ေကာင္းကင္ဘုံကို သြားခ်င္တဲ့ သူမ်ားေတာင္မွ အဲဒီကို ေရာက္ဖို႔ မေသခ်င္ၾကပါဘူး။ သို႔ေသာ္လည္း လူတိုင္းဟာ တစ္ေန႔ေတာ့ ေသၾကရမွာပါ။ ခုထက္ထိ ေသျခင္းတရားကို လြန္ဆန္ႏိုင္တဲ့သူ ဆိုတာ မရွိေသးပါ။ ဒါဟာလဲ ျဖစ္သင့္လို႕ပါ။ ဘဝတရားရဲ့ တစ္ခုတည္းေသာ အေကာင္းဆုံး ဖန္တီးမႈဟာ မရဏတရား ျဖစ္စရာအေၾကာင္း ရွိပါတယ္။ မရဏ တရားဟာ ဘဝျဖစ္တည္ျခင္းတရားရဲ့ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေအာင္ ေဖာ္ေဆာင္ ေပးတဲ့အရာပါ။ မရဏတရားက ေဟာင္းေဆြး အိုမင္းမႈေတြကို ဖယ္ရွားၿပီး ႏုပ်ိဳ သစ္လြင္မႈေတြနဲ႔ အစားထိုး ေပးေနပါတယ္။ ဒီေန႔ ဒီအခ်ိန္အခါမွေတာ့ ဘြဲ႔ရ ေမာင္မယ္တို႔ဟာ ႏုပ်ိဳ သစ္လြင္မႈေတြနဲ႔ အျပည္႔ပါ။ သို႔ေသာ္ မၾကာေတာ့တဲ့ အခါမွာ ေမာင္မယ္တို႔လဲ အိုမင္းရင့္ေရာ္ လာမွာပါ။ ၿပီးေတာ့ အဖယ္ရွား ခံၾကရမွာပါ။ စိတ္ထိခိုက္ေအာင္ ေျပာမိတာကို ကြၽန္ေတာ္ ေတာင္းပန္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လဲ ဒါက အမွန္တရားပါ။

ဘြဲ႔ရ ေမာင္မယ္တို႔မွာ အခ်ိန္ေတြ အမ်ားႀကီး မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒီေတာ့ တစ္ျခားသူေတြ ေနသလိုဘဲ ေနၿပီး အခ်ိန္ကို မျဖဳန္းပါနဲ႔။ သူမ်ားေတြရဲ့ အေတြးအထင္ထဲကအတိုင္း ေနရတဲ့ ဘဝကို တရားေသ ဆုပ္ကိုင္ထားၿပီး ေခ်ာင္ပိတ္မမိပါေစနဲ႔။ မိမိရဲ့ အတြင္းစိတ္က ႏိႈးေဆာ္သံကို သူတပါးေတြရဲ့ ထင္ျမင္ခ်က္ အေႏွာင့္အယွက္သံေတြက ဖုံးလႊမ္း မသြားပါေစနဲ႔။ဒီထက္ပိုၿပီး အေရးႀကီးဆုံး အခ်က္ကေတာ့ ကိုယ့္ရဲ့ ႏွလုံးသားနဲ႔ ရင္တြင္း သိစိတ္တို႔က ေခၚေဆာင္ ရာကို လိုက္ပါ။ သူတို႔က ေမာင္မယ္တို႔ အမွန္တကယ္ ဘာျဖစ္ခ်င္တယ္ ဆိုတာကို သိေနၾကၿပီးသားပါ။ က်န္တဲ့အရာေတြ အားလုံးက သာမညအခ်က္ေတြပါ။

ကြၽန္ေတာ္ ငယ္စဥ္အခါက “The Whole Earth Catalog” ဆိုတဲ့ အင္မတန္ ေျပာင္ေျမာက္တဲ့ ကတ္တေလာက္စာအုပ္ တစ္ခု ရွိခဲ့ဘူးပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ဟာ အဲဒီတုန္းက ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြ အတြက္ေတာ့ ကိုးကြယ္စရာ က်မ္းစာေတြထဲက တစ္အုပ္ေပါ့။ အဲဒီ စာအုပ္ရဲ့ ဖန္တီးရွင္ကေတာ့ ဒီ Stanford တကၠသိုလ္ နဲ႔ သိပ္မေဝးတဲ့ Menlo Park မွာေနတဲ့ Stewart Brand ဆိုသူပါ။ ဒီစာအုပ္ကို သူက ကဗ်ာဆန္ဆန္ အလွေတြနဲ႔ ခ်ယ္မႈန္းၿပီး ထုတ္ေဝခဲ့တာပါ။ ဒီစာအုပ္ကို ထုတ္ေဝခ်ိန္က ၁၉၆၀ ခု ေႏွာင္းပိုင္းကာလ ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာစာစီလုပ္ငန္းေတြ မေပၚခင္ကပါ။ အဲဒီေတာ့ စာအုပ္ တစ္အုပ္လုံးက လက္ႏွိပ္စက္႐ိုက္၊ ကပ္ေၾကးနဲ႔ ကိုက္၊ Polaroid ကင္မရာနဲ႔ ဓာတ္ပံုေတြ ႐ိုက္ၿပီး စာအုပ္္ကို ဖန္တီးရတာပါ။ Google ကို စာအုပ္အျဖစ္ ဖတ္ရသလိုပါဘဲ။ ဒီစာအုပ္ဟာ Google မတိုင္ခင္ ၃၅ ႏွစ္က ေပၚခဲ့တာပါ ။ တကယ့္ကို စံနမူနာယူစရာ စာအုပ္္ပါ။ စာအုပ္္ တစ္ခုလုံးလဲ သပ္ရပ္လွပတဲ့ ကရိယာေတြနဲ႔ အႀကံေကာင္းေတြနဲ႔ ျပည့္ေနပါတယ္။

Stewart နဲ႔ သူ႔အဖြဲ႕သားေတြဟာ “The Whole Earth Catalog <http:></http:>” စာအုပ္ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားကို ထုတ္ေဝခဲ့ပါတယ္။ ထုတ္ေဝျခင္းကေန ရပ္ဆိုင္းရတဲ့ အခါမွာေတာ့ သူတို႔တစ္ေတြ ေနာက္ဆုံး ႏႈတ္ဆက္ျခင္း စာအုပ္ကို ထုတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္က ခုဘြဲ႔ရ ေမာင္မယ္တို႔ရဲ့ အရြယ္၊ ၁၉၇၀ ႏွစ္လယ္ကာလမ်ားပါ။ ႏႈတ္ဆက္ စာအုပ္ရဲ့ ေက်ာဖုံးပံုက မနက္ေစာေစာ ေတာဘက္က ကားလမ္းေလး တစ္ခုရဲ့ ဓာက္ပံုပါ။ စြန္႔စားခန္း အင္မတန္ႀကိဳက္သူမ်ား ကားႀကဳံစီး ခရီးထြက္ရာမွာ ေတြ႔ေကာင္းေတြ႔ဖူးၾကမဲ့ ကားလမ္းေလးမ်ိဳးပါ။ ေအာက္မွာ စာတန္းေလးေရးထားပါတယ္။ "ဆာေလာင္ မြတ္သိပ္ပါ။ အ႐ူးထပါ။" တဲ့။

ဒါသူတို႔ရဲ့ ေနာက္ဆုံးစာအုပ္မွာ ေနာက္ဆုံး ႏႈတ္ဆက္တဲ့ စကားပါ။ ကြၽန္ေတာ္ ကိုယ္တိုင္လဲ ဒီဆုကိုပဲ အၿမဲတမ္း ေတာင္းခဲ့ပါတယ္။ ခုဘြဲ႔ရ ေမာင္မယ္တို႔ ဘဝအသစ္ စၾကရေတာ့မယ္ဆိုေတာ့ ေမာင္မယ္တို႔ကိုလဲ ဒီဆုကိုပဲ ေတာင္းေပးပါ့မယ္။

"ဆာေလာင္မြတ္သိပ္ပါ… အ႐ူးထပါ…"

အားလုံးကိုေက်းဇူးတင္ပါတယ္။