ၾကဳံေတာင့္ႀကဳံခဲ ေရႊတိဂုံ ႏွစ္ ၂၆ဝဝ ျပည့္ ပူေဇာ္ပြဲ

ဤကမၻာေလာက၌ ေဂါတမ ဘုရားရွင္ပြင့္ေတာ္မူခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ ေပါင္း ၂၆ဝဝ တုိင္ခဲ့ၿပီျဖစ္ပါ၏။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ဒုကၠရစရိယာ အက်င့္ျမတ္ကုိ ေျခာက္ႏွစ္မွ် က်င့္ ေတာ္မူၿပီးေနာက္ သဗၺညဳတ ေရႊ ဉာဏ္ေတာ္ကုိ ရရွိေတာ္မူခဲ့ပါ၏။ ဘုရားရွင္အျဖစ္သုိ႔ ေရာက္ ေတာ္မူၿပီး သတၲာ သတၱဟ စံေန ေတာ္မူစဥ္ မြန္ႏုိင္ငံေတာ္ အသိ တဥနာဂုိရ္ ျပည္မွ ကုန္သည္ ညီ ေနာင္ျဖစ္ေသာ တဖုႆႏွင့္ ဘလႅိက တုိ႔သည္ ရာဇယတနတြင္ ဗုဒၶအား ဖူးေျမာ္ခြင့္ႀကဳံပါ၏။ ဘုရားရွင္က တရားေတာ္မ်ား ေဟာၾကားေတာ္မူ ၿပီး ဆံေတာ္မ်ားကုိ ပူေဇာ္ရန္ ေပး ခဲ့သျဖင့္ လက္ခံၿပီး ေနရပ္သုိ႔ျပန္လာ ပါ၏။ ထုိဆံေတာ္မ်ားကုိ ႒ာပနာ ေတာ္မူ၍ မဟာသကၠရာဇ္ ၁ဝ၃ ခုႏွစ္ တေပါင္းလျပည့္ေန႔တြင္ ေရႊ တိဂုံေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးကုိ တည္ ေတာ္မူခဲ့သည္ဟု အဆုိရွိပါ၏။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ဘုရား အျဖစ္ေရာက္ေတာ္မူၿပီး ၄၅ ဝါ ပတ္လုံး တရားေတာ္မ်ား ေဟာၾကား ကာ သတၲဝါေဝေနယ်တုိ႔ကုိ ကယ္ ခြၽတ္ေတာ္မူခဲ့ပါ၏။ ထုိဘုရားအျဖစ္ ရေတာ္မူေသာ ၄၅ ဝါ၊ (၄၅)ႏွစ္ႏွင့္ သာသနာႏွစ္ ၂၅၅၅ ကို ေပါင္း ေသာ္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၆ဝဝ ျဖစ္ပါ၏။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ အဓိကရ တည္ရွိေနပါေသာ ေလးဆူဓာတ္ပုံ ေရႊတိဂုံ ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးသည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပြင့္ေတာ္မူသည္မွ ယခုတုိင္ ၿမဲၿမံခုိင္ခုိင္ တည္ရွိေနေသာ ျမတ္ဗုဒၶသာသနာ၏ ေမာ္ကြန္း သက္ေသႀကီးလည္း ျဖစ္ပါ၏။ ၁၇၇၅ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၅ ရက္၊ (တေပါင္းလျပည့္ေန႔)က ထီးေတာ္ တင္ပြဲ အခမ္းအနားကုိ က်ည္းကန္ ရွင္ႀကီး ရွင္နႏၵဓဇက ေရႊတိဂုံ ေမတၲာစာကုိ ဤသို႔ဖြဲ႕ဆုိခဲ့ပါ၏။ ”ပန္းမ်ဳိးစုံ စီသီကာကုံးလုိ႔ ထီး တံခြန္ေတြ၊ အေဝဆုံးႏွင့္၊ ငါးေၾကာ္ သားေၾကာ္ အဆီတုံးႏွင့္၊ ဆြမ္းသင္ ပုတ္ေတာ္ကုိယ္ေတာ္သုံးဖုိ႔၊ ဖက္စိမ္း ထြန္႔ခြၽန္ ယဥ္႐ုံဖုံးလုိ႔၊ အပ်ဳိအအုိ တၿပဳံးၿပဳံးမုိ႔၊ အၿမိဳင္ၿမိဳင္ဆံေတာ္ ရင္းမွာ၊ အၿပိဳင္ၿပိဳင္လွဴဖြယ္ခင္းလုိ႔ ပလုတ္တုတ္သံ ျပဳတ္ျပဳတ္ျပဳန္းႏွင့္၊ ဆုိင္းသံ စည္သံညံညံအုန္းစ။ ပရိ သတ္ေတြၿခိမ့္ၿခိမ့္႐ုံးလုိ႔”ဟု ဖြဲ႕ဆုိ ခဲ့သည္။ ၁၈၄၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၆ ရက္ တနဂၤေႏြေန႔တြင္ အေနာက္ နန္းမိဖုရား မျမကေလးက ေရႊတိဂုံ ေစတီေတာ္ႀကီး အေနာက္ေစာင္း တန္းေဆာက္လုပ္ရန္ သစ္ပ်ဥ္ကံ ေကြၽး လက္ခေငြမ်ား ဆက္သရာ မိဖုရားေခါင္ႀကီးႏွင့္အတူ သာယာ ဝတီမင္းႀကီးသည္ ေရစက္သြန္းခ် ေတာ္မူခဲ့ပါ၏။

ထုိအခ်ိန္က နန္းမ ေတာ္ မျမေလးက သီကုံးခဲ့ေလ သေလာဟု ထင္ရသည့္ သျဖန္ တစ္ပုဒ္တြင္-
စိမ္းျပာလဲ့မႈံ ရဂုံကမႈိင္း
ျမဴခုိးရယ္ ေမွာင္ေမွာင္ႏွင့္
သည္ေတာင္မွာ ေရႊေရာင္ဖုန္း တယ္
ကုန္းျမတ္ သမုိင္း။
ဟု အဆုံးသတ္ထားေသာ လြမ္းဖြယ္ ေရႊတိဂုံကုိ သမုိင္းတြင္ မွတ္မွတ္သားသား ရွိခဲ့ရပါသည္။
ထုိနည္းတူစြာပင္ ျမန္မာမင္း အဆက္ဆက္က ေရႊတိဂုံေစတီ ေတာ္ျမတ္ႀကီးအား ျပဳျပင္မြမ္းမံ တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကပုံ၊ ထီးေတာ္မ်ား တင္လွဴခဲ့ၾကပုံ၊ အႀကိမ္ႀကိမ္လႈပ္ခဲ့ ေသာ ငလ်င္ႀကီးမ်ားေၾကာင့္ ၿပဳိ က်ပ်က္စီးခဲ့ရာတြင္ မင္းႏွင့္ ျပည္သူ၊ ညီတူစိတ္ထား သဒၶါမ်ား၍ ျပန္ လည္ မြမ္းမံ လွဴဒါန္းခဲ့ၾကပုံမ်ားကုိ သမုိင္းမွတ္တမ္း အေစာင္ေစာင္တြင္ ေတြ႕ျမင္ဖတ္႐ႈ သိရွိခဲ့ရပါ၏။

ျမန္မာလူမ်ဳိးတုိ႔သည္ သမုိင္း ဆုိင္ရာ အေထာက္အထား အခ်က္ အလက္တုိ႔ကုိ မွတ္သား စုေဆာင္း ရာတြင္ အားနည္းလွသည့္ဟု အေနာက္ႏုိင္ငံသားတုိ႕ကဆုိခဲ့သည္ ကုိလည္း ေတြ႕ရပါ၏။ သုိ႔ေသာ္ ေရႊတိဂုံေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး၏ သမုိင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပည္တြင္း ျပည္ပ အေထာက္အထားမ်ားႏွင့္ ၫွိႏႈိင္းေထာက္ဆ၍ ျပဳစုခဲ့ေသာ မွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ား အေျမာက္ အျမားရွိခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရမည္ျဖစ္ပါ ၏။

ဗုဒၶဝင္က်မ္းမ်ားအလုိအရ ဗုဒၶ ႏွင့္ ကုန္သည္ႏွစ္ဦး ေတြ႕ဆံုခန္းကို ‘ဝိနယပိဋက’တြင္ ေတြ႕ရပါ၏။ (ဆံ ေတာ္စြန္႔လုိက္သည္ဟုေတာ့ မေတြ႕ ရပါ)သို႔ေသာ္လည္း ႏွစ္ေပါင္း ၁ဝဝဝ ေက်ာ္အၾကာ ေအဒီ ၁၅ ရာစုထုိး၊ မြန္ေက်ာက္စာမ်ားႏွင့္ အ႒ကထာ မ်ားတြင္မူ ဆံေတာ္စြန္႔လွဴလုိက္ ေၾကာင္း ေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကို ေတြ႕ရပါ ၏။
မည္သို႔ဆုိေစ ေအဒီ ၃ ရာစု တြင္ အိႏၵိယေတာင္ပိုင္း နဂရ္ဇဏိ ေကာ႑ေက်ာက္စာႏွင့္ ယင္းေအဒီ ၃ ရာစုမွာပင္ ေရးသားခဲ့ေသာ ‘စန္ဒုဖူ’ တ႐ုတ္မွတ္တမ္းမ်ားအရ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဗုဒၶအယူဝါဒသည္ ထုိရာစုႏွစ္ မ်ားမွာပင္ သာသနာ ထြန္းကားေနၿပီျဖစ္သည္ကို ေတြ႕ႏုိင္ ပါ၏။

အံ့ခ်ီးမကုန္ျမတ္ေရႊတိဂံု

ယခုဖူးေတြ႕ေနရေသာ ေရႊတိ ဂံုေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး၏ ဥာဏ္ ေတာ္မွာ ၃၂၆ ေပျမင့္ပါ၏။ သို႔ ေသာ္ မူလေရႊတိဂံုေစတီေတာ္၏ အျမင့္မွာ ၆၆ ေပမွ်သာျဖစ္ပါ၏။ ယခု ဖူးေတြ႕ရေသာ ေစတီပံုမ်ဳိး လည္းမဟုတ္ဘဲ ေအဒီ ၅ ရာစုမွ ၁၅ ရာစုအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေခတ္စားခဲ့ေသာ တုိက္ေစတီပံုျဖစ္ ခဲ့ပါ၏။ ေအဒီ ၁၄ ရာစုတြင္ ယင္း ေစတီမွာ ၿပိဳပ်က္ေနၿပီျဖစ္ပါ၏။ ေရႊ တိဂံုေစတီေတာ္ႀကီးႏွင့္ ပတ္သက္ ေသာ ေရွးအက်ဆံုး အေထာက္အ ထားအျဖစ္ ေအဒီ ၁၅ ရာစုေႏွာင္း ပိုင္းက ေရးထုိးခဲ့သည့္ ပါဠိ၊ မြန္၊ ျမန္မာေက်ာက္စာမ်ားကို ေတြ႕ရၿပီး ယင္းေက်ာက္စာမ်ားကို ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ႀကီး အေရွ႕ဘက္ေစာင္း တန္း၏ေျမာက္ဘက္အလယ္ပစၥယံ တြင္ ေတြ႕ႏုိင္ပါ၏။ ထုိေက်ာက္စာ မ်ားအရ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ႀကီး၏ Óာဏ္ေတာ္အျမင့္မွာ ဆင္ျဖဴရွင္မင္း လက္ထက္တြင္ ေစတီအိမ္ျပာသာဒ္ ကို ပယ္၍အေတာင္ ၄ဝ ျမင့္ေသာ ေစတီကိုတည္ခဲ့ပံု၊ သကၠရာဇ္ ၈၃၁ တြင္ ဗညားဗ ႐ူး၏ ညီဝမ္းကြဲ ဓမၼေဇ ၾတေလာက်နာထ ရာဇဓိရာဇ္ဘြဲ႕ခံ ဗညားက်န္းေတာ မင္းျပဳေသာအခါ မယ္ေတာ္ဝိဟာရ ေဒဝီမိဖုရားႀကီး သည္ အျမင့္ ေပ ၃၂ဝအထိ တည္ ထားၿပီးျဖစ္၍ ဗညားက်န္းေတာက ေစတီေတာ္ကို အဂၤေတကိုင္ၿပီး ထီး ေတာ္တင္ခဲ့ပံုမ်ားကို သမိုင္းမွတ္တမ္း မ်ားတြင္ ေတြ႕ရပါသည္။

ဘက္စံုေထာင္စံုေရႊတိဂံု

ေရႊတိဂံုသည္ ျမန္မာတို႔၏ ကိုး ကြယ္ယံုၾကည္ဆည္းကပ္ရာျဖစ္သ လုိ ျမန္မာတို႔၏ပထဝီသမုိင္း (င လ်င္အႀကိမ္ႀကိမ္လႈပ္ခဲ့ပံု) ျမန္မာတုိ႔ ၏ ႏုိင္ငံေရးသမုိင္း၊ ျမန္မာမင္းတုိ႔ ၏ ေအာင္ေျမနင္းပံု၊ ျမန္မာတို႔၏ နယ္ခ်ဲ႕ေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏႊဲပံုမ်ားတြင္ အထိကရအဓိကအခန္းမွ ပါဝင္ေန သည္ကို ေတြ႕ရမည္ျဖစ္ပါ၏။ သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၇၉ဝ (ေအဒီ ၁၄၃၆) ဗညားရန္ခိုက္မင္း၊ ေအဒီ ၁၅၆၄ (ဘုရင့္ေနာင္မင္း)၊ ေအဒီ ၁၆ဝ၈၊ ေအဒီ ၁၆၁၆ (ဗညားဒလမင္း)၊ ေအဒီ ၁၆၂ဝ ႏိုဝင္ဘာ (အေနာက္ ဘက္လြန္မင္း)၊ ေအဒီ ၁၆၄၄ (သာ လြန္မင္း)၊ ေအဒီ ၁၆၅၂ (ပင္းတလဲ မင္း)၊ ေအဒီ ၁၆၆၂ (ျပည္မင္း)၊ ေအဒီ ၁၆၆၄၊ ေအဒီ ၁၆၇၉ (မင္းရဲ ေက်ာ္ထင္)၊ ေအဒီ ၁၉၆၈ ဇြန္လ ၁၃ (ဆင္ျဖဴရွင္မင္း)၊ ၁၉၃ဝ ေမလ ၅ ရက္ႏွင့္ ၁၉၇ဝ ၾသဂုတ္လ ၂ဝ ရက္တို႔တြင္ ငလ်င္မ်ားလႈပ္ခတ္ခဲ့ ရာ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ႀကီးအား ထိခိုက္မႈ ရွိခဲ့သျဖင့္ ျပဳျပင္မြမ္းမံ ျခင္း၊ ထီးေတာ္တင္ျခင္း၊ စိန္ဖူး ေတာ္၊ ငွက္ျမတ္နားေတာ္မ်ား ျပဳ ျပင္ျခင္းတုိ႔ကို ျပဳလုပ္ခဲ့ရပါ၏။ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး သည္ သခၤါရႏွင့္သဘာဝ ဓမၼတရား အရ ငလ်င္လႈပ္ျခင္း၊ မီးေလာင္ ကြၽမ္းျခင္းတို႔ကိုလည္း ခံခဲ့ရပါ၏။ ၁၉၃၁ ခုႏွစ္ မတ္လ ၆ ရက္ေန႔ တြင္ အေနာက္ဘက္ေစာင္းတန္းမွ စ၍ ေလာင္ခဲ့ေသာ မီးသည္ ေစတီ ေတာ္ႀကီးႏွင့္အေရွ႕ဘက္ေစာင္းတန္း အထိ မီးကူးစက္ေလာင္ကြၽမ္းခဲ့ရာ သမုိင္းတန္ဖိုးမ်ားစြာ ဆံုး႐ႈံးခဲ့ရပါ၏။ သို႔ေသာ္လည္း သဘာဝတရား ႀကီးကို ႀကံ့ႀကံ့ခံကာ သိဂၤုတၱရ ကုန္း ေတာ္ျမတ္၌ ငြါးငြါးစြင့္စြင့္ တင့္တင့္ တယ္တယ္သပၸာယ္လွစြာေရႊအဆင္း ျဖင့္ ပဝင္းလ်က္ရွိေတာ္မူေသာ ေရႊတိ ဂံုေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီးသည္ ႏွစ္ ၂၆ဝဝ တုိင္တုိင္တုိး၍တုိး၍သာ ၾကည္ညိဳသဒၶါပြားဖြယ္ဖူးေတြ႕ရပါ၏။

၂၆ဝဝ ျပည့္ ဗုဒၶပူဇနိယပြဲေတာ္

ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၇၃ ခုႏွစ္ တေပါင္းလျပည့္ေန႔ (၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ မတ္လ ၇ ရက္)သည္ ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ႀကီး ႏွစ္ ၂၆ဝဝ ျပည့္ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ျဖစ္ပါ၏။ ထုိေန႔ မ တိုင္မီ ၁၅ ရက္(ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၂ ရက္)မွ စတင္၍ ေရႊတိဂံုေစတီ ေတာ္ျမတ္ႀကီးတြင္ ႀကံဳေတာင့္ႀကံဳခဲ ႏွစ္ ၂၆ဝဝ ျပည့္ဗုဒၶပူဇနိယပြဲေတာ္ ႀကီးကို က်င္းပမည္ျဖစ္ပါ၏။ ပြဲေတာ္ ႀကီးတြင္ သံဃာေတာ္ အပါး ၂၆ဝဝ ျဖင့္ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ႀကီးအား ဗုဒၶါဘိေသကအေနကဇာတင္ၿပီး သံဃာေတာ္အပါး ၂၆ဝဝ အား ဆြမ္း ဆန္ေတာ္မ်ား ေလာင္းလွဴျခင္း၊ ပြဲ ေတာ္ကာလအတြင္း ဓမၼေဒသနာ ေတာ္မ်ား ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ျခင္း၊ နိဗၺာန္ေစ်းပြဲေတာ္မ်ား၊ ဆြမ္းပန္းေရ ခ်မ္း၊ ဆီမီးကပ္လွဴပူေဇာ္ျခင္း၊ ႐ိုးရာ ထမနဲပြဲမ်ား က်င္းပျခင္းတို႔ျဖင့္ စည္ကားသိုက္ၿမိဳက္စြာ က်င္းပၾကမည္ ျဖစ္ပါ၏။ ပြဲေတာ္ကာလအတြင္း သိဂုၤတၱ ရကုန္းေတာ္ႀကီးတြင္ ဖူးပြင့္ေဝဆာ ေနေသာ ပန္းပင္ေပါင္း ၅၄ဝဝဝဝ ကို စိုက္ပ်ဳိးလွဴဒါန္းလ်က္ ကုန္း ေတာ္တစ္ခုလံုး ပန္းေပါင္းစံုေဝဆာ ပြင့္ဖူးသည့္ ပန္းပင္လယ္ႀကီးပမာ ပန္းပူေဇာ္ပြဲႀကီးကိုလည္း က်င္းပ မည္ျဖစ္ရာ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ သမိုင္းကာလတစ္ေလွ်ာက္တြင္ အ ထူးျခားဆံုး ပြဲေတာ္ႀကီးတစ္ခုလည္း ျဖစ္လာမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပ လုိက္ရပါ၏။
သိန္းေအး
ရည္ၫႊန္း-
-ျမတ္လွအစံု ေရႊတိဂံု(တင္လွေသာ္)
၁-၁ဝ-၇ဝ ေန႔ထုတ္ျပည္သူ႔ၾကယ္ဂ်ာနယ္
- ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္သမိုင္း(တင္လွေသာ္)
၁-၈-၇ဝ ျပည္သူ႔ၾကယ္
-Myanmar Newsweek

Myanmar Express