ဆာအုိက္ဆက္ နယူတန္

ဆာအိုက္ဆက္ နယူတန္ (Sir Isaac Newton) (၁၆၄၃ ဇႏၷဝါရီလ ၄ - ၁၇၂၇ မတ္လ ၃၁) သည္ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး ႐ူပေဗဒပညာရွင္၊ သခၤ်ာပညာရွင္၊ နကၡတၱေဗဒပညာရွင္၊ အေတြးအေခၚပညာရွင္၊

အဂႆဂိရတ္ပညာရွင္ တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ကမၻာ့သမိုင္းတြင္ ဩဇာလႊမ္းမိုးမွု ႀကီးမားသူတစ္ဦးအျဖစ္ အမ်ားက ယူဆထားသည္။ နယူတန္သည္ ၁၆၈၇ ခုႏွစ္တြင္ ကမၻာေျမႀကီး၏ဆြဲငင္အားႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ နိယာမမ်ားကို ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ယင္း လွုပ္ရွားမွုဆိုင္ရာ နယူတန္ နိယာမ သုံးရပ္သည္ ေနာက္ႏွစ္ေပါင္း သုံးရာေက်ာ္အတြင္း ႐ူပေဗဒေလာကအေပၚ နက္နက္ရွိုင္းရွိုင္း သက္ေရာက္ခဲ့သည္ဟု ဆိုနိုင္သည္။

နယူတန္သည္လည္း ပထမဦးဆုံးေသာ အေဝးၾကည့္မွန္ေျပာင္းကို တီထြင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ အျဖဴေရာင္ အလင္းတန္းမ်ား သုံး​ေျမႇာင့္ဖန္တုန္းအား ျဖတ္သန္းစဥ္ ေရာင္စဥ္ ၇ မ်ိဳးအျဖစ္ ျဖာထြက္သြားျခင္းကို အေျခခံ၍ အေရာင္သီအိုရီကိုလည္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ သူသည္ ေအးခဲျခင္း နိယာမကို ေရးသားခဲ့သည့္အျပင္ အသံ၏ အရွိန္ႏွုန္းကိုလဲ ေလ့လာခဲ့သည္။

ယေန႔ေခတ္ သိပံၸပညာမွာ အံ့မခမ္းပင္ ျဖစ္သည္။ ၁၇ ရာစုက သခ်ၤာ ႏွင့္ သိပၸံပညာရွင္ ဆာအိုင္းဇက္နယူတန္ ၏ သီအိုရီမ်ား ၊ ေလ့လာေတြ႔ရွိခ်က္မ်ား ၊ နိယာမမ်ားသာ မရွိပါလွ်င္ သိပၸံပညာလည္း ရွိမည္ မဟုတ္ေတာ့ပါ။ ေနာင္လာ ေနာက္သားမ်ားအတြက္ အလြန္ေက်းဇူးမ်ားေသာ သိပၸံပညာ၏ အေျခခံသေဘာတရားမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ေသာ ဆာအိုင္းဇက္နယူတန္၏ ေက်းဇူးကား ၾကီးမွားလွပါေပသည္။

ဆာအိုင္းဇက္နယူတန္ကို ၁၆၄၂ တြင္ England ႏိုင္ငံ Woolsthorpe ၌ ေမြးဖြားသည္။ ေျမပိုင္ရွင္မ်ိဳးရိုးျဖစ္သည္။ သူသည္ေမြးဖြားစဥ္က အခ်ိန္မတိုင္မီ လမေစ့ဘဲ ေမြးလာခဲ့ေသာ premature baby ျဖစ္သျဖင့္ အလြန္ေသးေကြးသည္။ နယူတန္၏ ဖခင္ျဖစ္သူမွာ သူ႔ကို မေမြးဖြားမီ ၃လအလိုက ကြယ္လြန္သြားခဲ့၍ နယူတန္မွာ ဖတဆိုးေလးျဖစ္သည္။ မိခင္ျဖစ္သူမွာ သူ ၂ႏွစ္သားအရြယ္တြင္ ေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳကာ နယူတန္ကို အဖြားထံတြင္ ထားခဲ့ေလသည္။ သူသည္ ငယ္စဥ္ဘ၀တြင္ က်န္းမာေရး အလြန္ ခ်ဴခ်ာကာ အျခားေသာ ကေလးမ်ားကဲ့သို႔ ခုန္ေပါက္ေျပးလႊား မကစားႏိုင္ေပ။ ေနနာရီ၊ သစ္သားတိုင္ကပ္နာရီမ်ားျဖင့္သာ ေဆာ့ကစား ၍ ေပ်ာ္ရႊင္ခဲ့ေလသည္။ စာဖတ္ျခင္းႏွင့္ ဂ်ာနယ္မ်ား စုေဆာင္းျခင္းကို ၀ါသနာပါေလသည္။

သူေနထိုင္ရာ ရြာေလးက ေက်ာင္းတြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့ျပီးေနာက္တြင္ Grantham Grammar School သို႔သြားေရာက္ ပညာသင္ၾကားသည္။ ေက်ာင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ သူသည္ ေက်ာင္းတြင္ အညံ့ဆံုးႏွင့္ ေက်ာင္းစာတြင္ အာရံု စူးစိုက္မႈ မရွိဆံုး ေက်ာင္းသားျဖစ္သည္။ ဂရမ္သမ္ေက်ာင္းသည္ သူ႔အိမ္မွ ၅မိုင္ခန္႔သာ ကြာေ၀းေသာ္လည္း ဘယေဆးဆရာတစ္ဦး၏ ေနအိမ္တြင္ ေနထိုင္ကာ ေက်ာင္းတက္ခဲ့သည္။ဘယေဆးဆရာ၏ သမီးျဖစ္သူ Miss Storey ႏွင့္ရည္ငံကာ ေစ့စေပ္ေၾကာင္းလမ္းခဲ့သည္။

နယူတန္၏ဦးေလး ျဖစ္သူက တိုက္တြန္းသျဖင့္ အသက္ ၁၉ ႏွစ္သားအရြယ္တြင္ Cambridge University သို႔ သြားေရာက္ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။ ၁၆၆၁ ဇြန္လ ၅ရက္ေန႔တြင္ သူသည္ Trinity College ၊ Cambridge သို႔၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ သူသည္ အျခားေက်ာင္းသား မ်ားထက္ အသက္ၾကီးျပီး Trinity College ေကာလိပ္တြင္ ပညာသင္စရိတ္ကို အျခား ေက်ာင္းသားမ်ား၏ အေစခံအလုပ္ကို လုပ္ကာ ရွာေဖြခဲ့ေလသည္။

နယူတန္သည္ တြင္ ဥပေဒ ပညာရပ္ကိုသင္ယူခဲ့သည္။ Aristotle ၊ Descartes ၊ Gassendi ၊ Hobbes ၊Boyle တို႔၏ ဒႆနိကေဗဒ ကိုေလ့လာ သင္ယူခဲ့သည္။ ဂယ္လီလီယို၏ နကၡတၱေဗဒ က သူ႔အား အထူး ဆြဲေဆာင္ခဲ့ျပီး Kepler ၏ Optics ကိုလည္း ေလ့လာ သင္ယူခဲ့သည္။ သု႔အေတြးမ်ား၏ မွတ္တမ္းသဖြယ္ျဖစ္ေသာ Quaestiones Quaedam Philosophicae (Certain Philosophical Questions) စာအုပ္ကုိ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ထိုစာအုပ္တြင္ ပေလတိုသည္ ကြၽန္ေတာ္၏ သူငယ္ခ်င္း ျဖစ္သည္။ အရစၥတိုတယ္သည္ ကြၽန္ေတာ္၏ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ကြၽန္ေတာ္၏ အေကာင္းဆံုး သူငယ္ခ်င္းမွာ အမွန္တရားျဖစ္သည္ဟု ေရးသားခဲ့သည္။

၁၆၆၃ ေႏြေႏွာင္းရာသီတြင္ သူသည္ သခ်ၤာဘာသာရပ္ကို စတင္ကာ စိတ္၀င္စားခဲ့သည္။ သခ်ၤာဘာသာရပ္ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ကာ နကၡတၱေဗဒ ဘာသာရပ္ကိုလည္း ေလ့လာခဲ့သည္။ ၁၆၆၃ ျပီလ ၂၈ ရက္တြင္ ေကာလိပ္၏ ပညာသင္ဆုရ ေက်ာင္းသားအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ျခင္းကို ခံရသည္။ နယူတန္သည္ ေက်ာင္းပညာရပ္မ်ားတြင္သာ စိတ္၀င္စားေနရာ သူ၏ အခ်စ္ဇာတ္လမ္းမွာ ေအးစက္သြားခဲ့ျပီး ေစ့စပ္ထားေသာ ခ်စ္သူ Miss Storey က အျခားလူတစ္ေယာက္ႏွင့္ လက္ထပ္သြားလဲ့ေလသည္။ နယူတန္သည္ အခ်စ္ကို တန္ဖိုးထား ျမတ္ႏိုးေလသူ ျဖစ္သျဖင့္ ေနာက္ထပ္ အခ်စ္မရွာ ၊ အိမ္ေထာင္လည္း မျပဳေပ။

၁၆၆၅ ဧျပီလတြင္ ဘီေအဘြဲ႔ကို ရရွိခဲ့သည္။ ထိုႏွစ္တြင္ပင္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေကာင္းေသာ ပလိပ္ေရာဂါဆိုးၾကီးက ဥေရာပသို႔ ကူးစက္လာရာ တကၠသိုလ္မ်ားကို ၂ႏွစ္ခန္႔ပိတ္လိုက္သျဖင့္ သူ႔ဇာတိျဖစ္ေသာ Woolsthorpe သို႔ျပန္လာရသည္။

နယူတန္သည္ အိမ္မွာေနစဥ္အတြင္း သခ်ၤာဘာသာရပ္ကို မျပတ္ေလ့လာေနခဲ့သည္။ ေက်ာင္းပိတ္ထား ၍အိမ္မွာေနစဥ္ ၂ ႏွစ္အတြင္းတြင္ သခ်ာၤ ႏွင့္ ရူပေဗဒ ဆိုင္ရာ ျပ နာမ်ားကို ေတြ႔ရွိ ေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့သည္။ ကမၻာ ေျမၾကီးဆြဲအားနိယာမ (The Law of Universal Gravitation) ၊ အျဖဴေရာင္သည္ သက္တန္႔ေရာင္စဥ္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေၾကာင္း (The Theory of Optics) ၊ သခ်ၤာဘာသာရပ္ျဖစ္ေသာ integral and differential calculus မ်ားကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့သည္။

ေနအိမ္ျခံ၀င္းအတြင္းတြင္ထိုင္ေနစဥ္ ပန္းသီးပင္ေပၚမွ ပန္းသီးေၾကြက်သည္ကို ေတြ႔ရွိ၍ ကမၻာေျမၾကီးဆြဲအားကို ရွာေဖြ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ျဂိဳလ္မ်ား၏ ပတ္လမ္းမ်ားကို ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။ ဂ်ဴပီတာျဂိဳလ္၏ အရံျဂိဳလ္မ်ားႏွင့္ ပတ္လမ္းမ်ားကို ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။ နယူတန္သည္ ၁၆၇၁ တြင္ De Methodis Serierum Fluxionum (On the Methods of Series of Fluxions) စာအုပ္ကို လက္တင္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားခဲ့ေသာ္လည္း မထုတ္ေ၀ျဖစ္ခဲ့ေပ။၁၇၃၆ တြင္မွ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။

နယူတန္သည္ သူ၏ ရွာေဖြေတြ႔ရွိသည္မ်ားကို စာအုပ္ထုတ္ေ၀ရန္ အျမဲစိတ္မပါ ျဖစ္ေလ့ရွိသည္။ ပလိပ္ေရာဂါဆိုးၾကီး ကင္းစင္ပေပ်ာက္ျပီးေနာက္ ၁၆၆၇ တြင္ Cambridge University ျပန္ဖြင့္ေသာအခါ ေက်ာင္းျပန္တက္ခဲ့ျပီးေနာက္ တစ္ႏွစ္အၾကာတြင္ မဟာ၀ိဇာ ဘြဲ႔ကို ရရွိခဲ့သည္။ ၁၆၆၉ တြင္ အသက္ ၂၇ ႏွစ္မျပည္႔မီတြင္ သခ်ၤာပါေမာကၡ ရာထူးရရွိလဲ့သည္။ ၁၆၈၄တြင္ De Motu စာအုပ္ကို ထုတ္ေ၀ခဲ့ျပီး အာကာသသိပံၸကို ရွင္းျပႏိုင္ခဲ့သည္။

ေနာင္ ၂ႏွစ္အၾကာတြင္ သိပံၸပညာရပ္ဆိုင္ရာ သမိုင္းေၾကာင္းတြင္ အေရးပါဆံုး ၊ အေရးအၾကီးဆံုးျဖစ္ေသာ Philosophiae Naturalis Principia Mathematica (The Mathematical Principles of Natural Philosophy) စာအုပ္ကို ထုတ္ေ၀ႏို္င္ခဲ့သည္။ ၁၆၉၃ တြင္ အာရံုေၾကာ ခြၽတ္ယြင္းအားနည္းမႈ ေ၀ဒနာကို ျပင္းထန္စြာ ခံစားရျပီး နာမက်န္းျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၆၉၆ တြင္ Warden and the Master of Mint ရာထူးကို ရခဲ့ေသာ္လည္း လန္ဒန္သို႔ ထြက္ခြာလာခဲ့သည္။

၁၇၀၃ တြင္ Royal Society ၏ ဥကၠ႒ ရာထူးကို ရရွိခဲ့ျပီး ႏွစ္စဥ္ ျပန္လည္ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမွာက္ျခင္းကို ခံရေလသည္။ ၁၇၀၅တြင္ အန္းဘုရင္မ (Queen Ann) က နယူတန္အား ပထမဦးဆံုးေသာ သိပၸံပညာရွင္ အျဖစ္ သူေကာင္းျပဳခဲ့ငည္။ ၁၇၁၇တြင္ လက္တင္ဘာသာျဖင့္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ စာအုပ္ကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ျပန္လည္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ၁၇၂၇ ၊မတ္လ ၂၀ ရက္ေန႔တြင္ လန္ဒန္္၌ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။

ျမန္မာယူ့အင္ဖုိ မွ